“Yazi”nin icadi, insanlik tarihindeki en buyuk gelismedir. Insanlar olarak, yazinin icadindan sonra cok daha hizli gelismeye ve teknolojik ilerleme gostermeye basladik, bu da bilginin aktarilmasiya oldu. Yazili sekile dokulen hersey, iletismek icin yapilmistir. Kisinin kendisi icin ozel yazdigi not bile, kendisiyle iletisimi icin yapilmis bir seydir. Insanlar dusuncelerini somutlastirmak icin yazar veya cizerler.

Yazmak beceri ister. Yazma becerisi de bir insanin elde edebilecegi en guzel becerilerden biri olup, zamanla, sabirla ve pratikle gelistirip ogrenilebilecek kolay bir beceridir. Bir cogumuz gunumuzde blog yaziyoruz. Benim de blogumu senelerdir yavas da olsa yazmamin ana nedenlerinden biri budur.

Birden fazla kisinin iletisimini dusundugumuzde, yazili iletisimden daha etkili bir yontem bulmak zor. Anlik iletisimin bir cok formunda (konusma, dinleme, tartismalarda), izleyici/dinleyici/okuyucu olarak saniyeler icinde anlama ihtiyaci duyariz ve cogu zaman anlamanin yani sira yorumlariz duyduklarimizi. Cogu zaman da bu aciliyet hissi, yanlis anlasilmalara yol acar. Cok da dogaldir boyle olmasi. Yazili iletisim (anlik cevaplamak zorunda olmadiginiz surece), her iki tarafa da yeterli zamani tanir ve her iki tarafin kendi hizlarinda iletisim kurmasini saglar. Yazar, aktarmak istediklerini daha netlestirebilir, hatalarini duzeltebilir, geriye donup tekrar sekillendirebilir dusunuceleri. Okuyucu da anlamadigi seyleri tekrarlayabilir veya kendi okuma ve anlama hizinda kabul eder bilgiyi.

Hepimiz farkli hizlarda ve farkli sekillerde kabul ederiz bilgiyi. Ayni sekilde fikirlerimizi de uretme ve sekillendirme hizlarimiz farklidir. Bu hiz farki, oldukca dikkat edilmeyen bir unsurdur iletisimde. Bazilarimiz cok derin dusunur, gercekten ne soylemek istedigimizi iyi tasarlayarak konusmayi severiz. Bazilarimiz da bilgiyi cok hizli isleriz kafamizda ve konusma tarzimiz, dusunme tarzimiz da hizlidir, ama bazi detaylari atlayabilir veya soylemek istedigimiz seyden farkli cumleler kurabiliriz. Bu farklilik cok normal. Gunun sonunda hepimizi farkli ve ozel kilan seydir bu. Ama iki insan iletisim kurmak istediginde, bu hiz farkliligi hatalara, yanlis anlasilmalara neden olabilir.

Kisisel olarak yazili iletisim

Az once dokundugum bir noktada soyledigim gibi, yazili iletisim diyince sadece diger insanlarla iletisim kurmak olarak degil, genel olarak iletisimin, insanin kendisiyle, beynimizin icinde olan iletisimi de dusunmeliyiz. Dusuncelerimizi yazili hale getirmek, bir dusunme disiplini olarak gorulebilir ve yaraticiligi gelistirdigi kanitlanmistir. Hatta yaratici yazi yazma adinda bir alan vardir ve insanlar sadece yaraticiligini gelistirmek icin bile yazarlar.

Dusunceleri yazmaya calismak, kafamizda havada ucan daha tam oturmamis fikirleri sekillendirip, butun hale getirmek icin cok ideal bir yontemdir. Cogu zaman beynimiz harim fikirlerle doludur. Kendimiz bile emin olmayiz bu fikirlerden veya cogu zaman bu fikirler sadece duyu cagristirir. Yani fikirleri cogu zaman hissederiz ama biz bile nokta atisiyla adresleyemeyiz fikrin temelinde olan seyi.

Daha onemlisi, fikirlerimiz kafamizda net olsa da bir fikir grubunu, yani birden fazla dusuncemizi bir araya getirirken zorlaniriz asil. Konusmak gibi dusunun. Size 3 farkli, birbiriyle alakali yorum soyleyebilirim herhangi bir konuda, ama birbirleriyle iyi baglanmis veya butun gelmeyebilir ucunu ard arda soyledigimde. Yazmak, aslinda hikaye uretmenin en basit modelidir. Bu disiplini daha cok pratikle, gelistirebilirsiniz. Sadece yazmaniz degil, nasil dusunmeniz ve dusuncelerinizi nasil baglamaniz gerektiginde de beyninizi egitmis olursunuz. Boylece daha iyi nasil dusunebiliriz, daha iyi nasil konusabiliriz bunu da gelistirmis oluruz. Aslinda beynimizin isleyis yapisini degistirmis oluruz bunu yaparak. Onun icin kendi kendinize not alsaniz bile bunun cok faydali bir aliskanlik oldugunu dusunuyorum.

Ben birkac not alma uygulamalarini kullaniyorum tum dijital cihazlarimda. Bunun yani sira cantamda her zaman ufak boyutta bir moleskine defter ve birkac kalem tasirim. Kafaniza iyi bir dusunce geldiginde, yazmaya, yazmak icin de materyallere ihtiyaciniz olacak.

Yukarida bahsettigim noktanin altini ciziyorum, yazma, dusunme, okuma hizlarimiz hepimizde farkli. Bazilarimiz hizli dusunuruz (ben de cogunlukla bi kategoriye giriyorum), ama cok konusma pratigi yapmadigimizda, fikirlerimizi, cumlelerimizi karistirabiliyoruz. Dusunceler, kafamizda cok daha hizli hareket ettigi icin, bazen ayni hizda konusmayi deneriz ve sacmalariz 🙂 Yazma disiplini, bu sureci esitleyerek dusunme hizimizi, sonucta ortaya cikaracagimiz sey icin yavaslatir, konusmamizi da dusuncelerimizi daha iyi organize ederek sekillendirmemizi saglar.

Bonus olarak, eger yeni bir dil ogreniyorsaniz, yazmak, en iyi kelime dagarcigi gelistirme yontemidir. Ayrica yazdigimiz seyleri daha kolay hatirlariz. Bilgisayarlarda veya mobil cihazlarimizda artik bir suru arac var, yanlis yazdigimizda bizi duzelten. Bu da yavas yavas hatalarimizi daha kolay gormemizi ve duzeltmemizi saglar. Bir kelimeyi 5 kere yanlis yazip duzelttikten sonra yanlis yazmaya devam etmeniz zordur. Yeni dil ogrenmek icin, yazmayi kesinlikle oneriyorum.

Is Icin Yazmak ve Takim Icinde Yazili Iletisim

Yazili iletisim, is yapmanin en temel yontemlerinden biridir. Iyi yazma kabiliyeti, mesleki alan farketmeden, her profesyonel calisanin ustalik elde etmesi gereken bir seydir. Eger yonetici iseniz veya olmayi istiyorsaniz, yazili iletisimin onemi cok daha artar. Bu konunun en bariz orneklerinden biri, isinizle ilgili olan herhangi bir yasal konuyu dusunebilirsiniz. Yasal yazismalar cogunlukla “kontrat” olarak da anilirlar. Yasa, kanunun uygulanmasi gibi ciddi bir konu oldugu icin de iletisimde olan herkesin ayni seyi anlamasi, karisik veya anlasilmaz hicbir seyin olmamasi icin en cok caba gosterilen yazili dokumanlardir. “Yasal” yazisma belki bu konunun sikici ornegi ama yazili iletisimin onemini en acik anlayacagimiz alan.

Daha az sikici olan konularda, is kararlari, is planlari vs, yazili dokumanlar seklinde en acik ve iyi sekilde bilgi aktarimini saglar. Bu da is planlarinin dogru uygulanmasinda cok onemli rol oynar.

Yazili dokumanlar, takimlar icinde iletisimi de tutarli hale getirir. Ozellikle sistematik bir iletisim elde etmek isteyen her takim, iletisimin tutarliligi, acikligi, transparanligi ve erisilebilirligi gibi konularda takim icinde herkesin ayni dili konustugundan ve ayni seyleri anladiklarindan emin olmak ister.

Yazili iletisimin onemli olmasinin bir diger faktor de, bilgiyi tasinabilir ve kopyalanabilir hale getirmektir. Orta ve buyuk olcekli takimlarda ise yazili iletisim disinda bir method zaten mumkun olmayacaktir. Eger ayni is planini birden fazla takim uygulamasi gerekiyorsa bu is planlari yazili hale getirilmelidir. Bir takimi veya calisani is planindan haberdar etmek veya yeni bir uygulamaya dahil ederken ogrenmeleri gereken kurallari ve methodlari, baska bir takima veya calisana aktarirken bilginin tekrar tuketilebilmesi onem kazanir. Eger 10 kisiye farkli zamanlarda ayni bilgiyi aktarmayi dusundugunuzde, bunun yazili veya gorsel (video talimatlar) yontemler disinda yapilmasi tamamen zaman kaybi olacaktir. Ayni zamanda, yazili dokumanlar, raporlar, sirketin arsivleri ve gecmisi halie gelecektir. Takip edilebilir, organize bir is yonetimi icin bu kesinlikle gereklidir.

Is yerinde yazili iletisimle ilgili son soyleyecegim sey ise, eger acik-iletisim (transparan) bir takim olmak istiyorsaniz, iletisiminiz de acik ve takip edilebilir olmasi gerekir. Bu da yazili iletisim ile en kolay sekilde saglanir. Eger dijital calisan bir takimsaniz muhtemelen zaten yolun yarisindasiniz. Slack, quip, google doc, trello gibi araclari kullanarak zaten bu yazili iletisimi sagliyorsunuz. Iletisiminiz, aranabilir, taranabilir, arsivlenebilir durumda. Ama diger iletisim methodlarinizi da daha yazili hale getirerek hem daha etkili hem de daha acik calisan bir takim haline gelebilirsiniz.